Allergiya qayerdan keladi?
Allergiya organizmning immun tizimining odatda zararsiz bo'lgan moddalarga (allergenlarga) nisbatan haddan tashqari sezgir reaksiyasi natijasida kelib chiqadi. Bu reaksiya yallig'lanish va turli noxush alomatlarga olib keladi.
Allergiyaning paydo bo'lish sabablari:
- Genetik moyillik: Agar ota-onangizda allergiya bo'lsa, sizda ham allergiya rivojlanish ehtimoli yuqori bo'ladi.
- Atrof-muhit omillari: Atrof-muhitning ifloslanishi, tamaki tutuni va boshqa zararli moddalarga ta'sir qilish allergiya rivojlanish xavfini oshirishi mumkin.
- Immun tizimining buzilishi: Ba'zi hollarda immun tizimining normal ishlashidagi buzilishlar allergiyaga olib kelishi mumkin.
- Hayot tarziga oid omillar: G'arbiylashgan turmush tarzi, antibiotiklarni ortiqcha ishlatish va gigiena qoidalariga haddan tashqari rioya qilish ham allergiya rivojlanish xavfini oshirishi mumkinligi haqida ba'zi tadqiqotlar mavjud.
Eng keng tarqalgan allergenlar:
- O'simliklarning gulchangi: Mavsumiy allergiyalarning (pollinoz) asosiy sababi.
- Hayvonlarning juni va so'lagi: Uy hayvonlariga alergiya juda keng tarqalgan.
- Chang oqadilar: Bu mayda hasharotlar uy changida yashaydi va ko'pchilik odamlarda allergiya keltirib chiqaradi.
- Hasharotlarning chaqishi: Asalarilar, arilar va boshqa hasharotlarning chaqishi ba'zi odamlarda jiddiy allergik reaksiyalarni keltirib chiqarishi mumkin.
- Oziq-ovqat mahsulotlari: Yong'oq, sut mahsulotlari, tuxum, baliq va dengiz mahsulotlari eng keng tarqalgan oziq-ovqat allergenlari hisoblanadi.
- Dorilar: Ba'zi dorilar, ayniqsa antibiotiklar va og'riq qoldiruvchi vositalar allergik reaksiyalarni keltirib chiqarishi mumkin.
- Lateks: Lateksdan tayyorlangan mahsulotlar (qo'lqoplar, prezervativlar va boshqalar) ba'zi odamlarda allergiyaga sabab bo'lishi mumkin.
Eslatma: Allergiya har qanday yoshda paydo bo'lishi mumkin, ammo ko'pincha bolalik yoki yoshlik davrida boshlanadi. Agar sizda allergiya bor deb gumon qilsangiz, shifokorga murojaat qiling. Ular sizning alomatlaringiz sababini aniqlashga va tegishli davolashni tavsiya qilishga yordam beradi.
Immun tizimi, allergen, genetik moyillik, atrof-muhit, ifloslanish, tamaki, immun buzilishi, hayot tarzi, g'arbiylashuv, antibiotik, gigiena, gulchang, pollinoz, hayvonlar, chang oqadilar, hasharot chaqishi, oziq-ovqat, yong'oq, sut, tuxum, baliq, dorilar, lateks.
