Лизинг: Мол-мулкни вақтинчалик фойдаланиш учун ижарага олиш.

Лизинг - бу бир томон (лизинг берувчи) ўзига қарашли мол-мулкни (машина, ускуна, бино ва ҳоказо) иккинчи томонга (лизинг олувчи) муайян муддатга ва шартлар асосида вақтинчалик фойдаланиш учун бериши, иккинчи томон эса бунинг эвазига лизинг тўловларини тўлаб боришига асосланган молиявий хизмат тури. Лизинг шартномаси тугагач, лизинг олувчи мол-мулкни қайтариши, сотиб олиши ёки лизинг муддатини узайтириши мумкин.

Лизингнинг асосий турлари:

  • Молиявий лизинг: Лизинг муддати мол-мулкнинг фойдали хизмат муддатига яқин ёки тенг бўлган ва лизинг олувчи мол-мулкни сотиб олиш ҳуқуқига эга бўлган лизинг тури.
  • Оператив лизинг: Лизинг муддати мол-мулкнинг фойдали хизмат муддатидан анча қисқа бўлган ва лизинг олувчи мол-мулкни сотиб олиш мажбуриятига эга бўлмаган лизинг тури.

Лизингнинг афзалликлари:

  • Молиявий ресурсларни тежаш: Лизинг компанияларга қимматбаҳо мол-мулкни сотиб олиш учун катта миқдордаги маблағ сарфламасдан, улардан фойдаланиш имконини беради.
  • Солиқ имтиёзлари: Лизинг тўловлари харажат сифатида тан олиниши мумкин, бу эса компаниянинг солиқ юкини камайтиришга ёрдам беради.
  • Бухгалтерия ҳисобини соддалаштириш: Лизинг қилинган мол-мулк компания балансида актив сифатида кўрсатилмайди, бу эса бухгалтерия ҳисобини соддалаштиради.
  • Технологик янгиланиш: Лизинг компанияларга энг замонавий технологиялар ва ускуналардан фойдаланиш имконини беради.
  • Мослашувчанлик: Лизинг шартномаси шартларини компаниянинг эҳтиёжларига мослаштириш мумкин (тўлов муддатлари, тўлов миқдорлари ва ҳоказо).

Лизингнинг камчиликлари:

  • Қўшимча харажатлар: Лизинг тўловларига қўшимча равишда, компания суғурта, техник хизмат кўрсатиш ва бошқа харажатларни ҳам қоплаши керак бўлади.
  • Мулк ҳуқуқининг йўқлиги: Лизинг олувчи мол-мулкка мулк ҳуқуқига эга эмас ва уни сотиш ёки бошқача тарзда тасарруф этиш ҳуқуқига эга эмас.
  • Шартнома шартларининг қатъийлиги: Лизинг шартномалари одатда қатъий шартларга эга бўлади ва уларни бузиш компания учун молиявий санкцияларга олиб келиши мумкин.

Хулоса:

Лизинг - бу компаниялар учун зарур мол-мулкка эга бўлиш ва ундан фойдаланишнинг самарали усулидир. У молиявий ресурсларни тежаш, солиқ имтиёзларидан фойдаланиш ва технологик янгиланиш имконини беради. Бироқ, лизинг шартномасини тузишдан олдин унинг барча шартларини синчковлик билан ўрганиб чиқиш ва компаниянинг молиявий имкониятларини ҳисобга олиш зарур.

Лизинг, мол-мулк, вақтинчалик фойдаланиш, ижара, молиявий хизмат, лизинг берувчи, лизинг олувчи, лизинг тўловлари, шартнома, фойдали хизмат муддати, сотиб олиш ҳуқуқи, молиявий лизинг, оператив лизинг, молиявий ресурсларни тежаш, солиқ имтиёзлари, бухгалтерия ҳисобини соддалаштириш, технологик янгиланиш, мослашувчанлик, қўшимча харажатлар, мулк ҳуқуқининг йўқлиги, шартнома шартларининг қатъийлиги.