Пул оқими: Муайян давр ичида компанияга кириб келган ва чиқиб кетган пул маблағлари.
Пул оқими - бу муайян давр ичида (масалан, бир ой, чорак ёки йил) компанияга кириб келган ва ундан чиқиб кетган пул маблағларининг ҳаракатини акс эттирувчи молиявий ҳисоботдир. У компаниянинг қисқа муддатли ликвидлигини ва молиявий барқарорлигини баҳолаш учун муҳим аҳамиятга эга.
Пул оқими турлари:
- Операцион фаолиятдан келиб чиқадиган пул оқими: Компаниянинг асосий фаолияти - маҳсулот ёки хизматларни ишлаб чиқариш ва сотишдан келиб чиқадиган пул тушумлари ва тўловлари. Бунга мижозлардан тушган тўловлар, хом ашё ва материаллар учун тўловлар, иш ҳақи, солиқлар ва бошқа жорий харажатлар киради.
- Инвестиция фаолиятидан келиб чиқадиган пул оқими: Компаниянинг узоқ муддатли активларга (асосий воситалар, номоддий активлар, узоқ муддатли инвестициялар) киритган ва улардан олган пул маблағлари. Бунга асосий воситаларни сотиб олиш ёки сотиш, инвестицияларни амалга ошириш ёки улардан даромад олиш каби операциялар киради.
- Молиявий фаолиятдан келиб чиқадиган пул оқими: Компаниянинг капитал тузилмасини ўзгартириш билан боғлиқ пул тушумлари ва тўловлари. Бунга кредитлар олиш ва қайтариш, акциялар чиқариш ва сотиб олиш, дивидендлар тўлаш каби операциялар киради.
Пул оқимининг аҳамияти:
- Ликвидликни баҳолаш: Пул оқими ҳисоботи компаниянинг қисқа муддатли мажбуриятларини ўз вақтида қоплаш қобилиятини кўрсатади.
- Молиявий барқарорликни таҳлил қилиш: Пул оқимининг динамикасини таҳлил қилиш орқали компаниянинг молиявий барқарорлиги ва ривожланиш истиқболларини баҳолаш мумкин.
- Инвестиция қарорларини қабул қилиш: Пул оқими прогнози янги лойиҳалар ва инвестицияларнинг самарадорлигини баҳолаш ва улар бўйича қарор қабул қилиш учун асос бўлиб хизмат қилади.
- Кредитга лаёқатлиликни аниқлаш: Банклар ва бошқа молиявий институтлар компаниянинг кредитга лаёқатлилигини баҳолашда пул оқими ҳисоботига алоҳида эътибор қаратадилар.
Пул оқимини яхшилаш усуллари:
- Даромадларни ошириш: Савдо ҳажмини ошириш, нархларни оптималлаштириш, янги бозорларга кириш ва ҳоказо.
- Харажатларни камайтириш: Ишлаб чиқариш харажатларини оптималлаштириш, самарасиз харажатлардан воз кечиш, ресурслардан оқилона фойдаланиш ва ҳоказо.
- Дебиторлик қарзларни камайтириш: Мижозлардан ўз вақтида тўловларни ундириш ва қарздорлик муддатини қисқартириш.
- Кредиторлик қарзларни бошқариш: Таъминотчилар билан қулай шартларда шартномалар тузиш ва тўлов муддатларини узайтириш.
- Захираларни оптималлаштириш: Товар-моддий захиралар ҳажмини оптималлаштириш ва уларнинг айланиш тезлигини ошириш.
Хулоса:
Пул оқими ҳисоботи компаниянинг молиявий ҳолатини ва унинг келгусидаги ривожланиш истиқболларини баҳолаш учун муҳим ҳужжатдир. Пул оқимини самарали бошқариш компаниянинг молиявий барқарорлигини таъминлаш ва унинг узоқ муддатли муваффақиятига ҳисса қўшади.
Пул оқими, компания, пул маблағлари, ҳаракат, молиявий ҳисобот, ликвидлик, молиявий барқарорлик, операцион фаолият, инвестиция фаолияти, молиявий фаолият, пул тушумлари, тўловлар, мижозлар, хом ашё, материаллар, иш ҳақи, солиқлар, жорий харажатлар, узоқ муддатли активлар, асосий воситалар, номоддий активлар, узоқ муддатли инвестициялар, капитал тузилмаси, кредитлар, акциялар, дивидендлар.
