Машина ўрганиш (ML): Сунъий интеллект соҳаси, компьютерларга маълумотлардан ўрганиш ва ўз-ўзини такомиллаштириш имконини берувчи технология.
Машина ўрганиш (ML) - бу сунъий интеллект соҳасининг бир қисми бўлиб, компьютерларга аниқ дастурланмасдан туриб, маълумотлардан ўрганиш ва ўз-ўзини такомиллаштириш имконини берувчи технологиядир. Бу жараёнда компьютер тизимлари маълумотлардаги намуналар ва қонуниятларни аниқлайди, улар асосида янги билимларни ҳосил қилади ва келгусидаги вазиятларда мустақил қарорлар қабул қилиш ёки прогнозлар бериш қобилиятига эга бўлади.
Машина ўрганишнинг асосий турлари:
- Назорат остида ўрганиш (Supervised learning): Бунда компьютерга кириш маълумотлари ва уларга мос келадиган тўғри жавоблар (ёки чиқиш маълумотлари) берилади. Тизим ушбу маълумотлар асосида ўрганиб, янги кириш маълумотлари учун тўғри жавобларни топишга ҳаракат қилади. Мисоллар: тасвирларни классификациялаш, спамни аниқлаш, кредитга лаёқатлиликни баҳолаш.
- Назоратсиз ўрганиш (Unsupervised learning): Бунда компьютерга фақат кириш маълумотлари берилади, тўғри жавоблар берилмайди. Тизим маълумотлардаги яширин намуналар ва гуруҳларни аниқлашга ҳаракат қилади. Мисоллар: мижозларни сегментларга ажратиш, аномалияларни аниқлаш, маълумотларни қисқартириш.
- Мустаҳкамловчи ўрганиш (Reinforcement learning): Бунда компьютер муайян муҳитда ҳаракат қилиб, ўз ҳаракатларининг натижаларига қараб мукофот ёки жазо олади. Тизим мукофотни максималлаштиришга ҳаракат қилиб, ўз стратегиясини такомиллаштиради. Мисоллар: ўйинларни ўйнаш, роботларни бошқариш, ресурсларни оптималлаштириш.
Машина ўрганишнинг қўлланилиш соҳалари:
- Соғлиқни сақлаш: Тиббий ташхис қўйиш, беморларни мониторинг қилиш, дориларни ишлаб чиқиш.
- Молия: Фирибгарликни аниқлаш, кредитга лаёқатлиликни баҳолаш, инвестиция тавсияларини бериш.
- Маркетинг: Мақсадли аудиторияни аниқлаш, шахсийлаштирилган реклама, савдони прогнозлаш.
- Транспорт: Ўзиюрар автомобиллар, трафикни бошқариш, логистикани оптималлаштириш.
- Ишлаб чиқариш: Сифатни назорат қилиш, ишлаб чиқариш жараёнларини оптималлаштириш, техника хизмат кўрсатишни прогнозлаш.
- Таълим: Шахсийлаштирилган таълим, адаптив ўқув тизимлари, билимларни баҳолаш.
Хулоса:
Машина ўрганиш - бу сунъий интеллект соҳасидаги энг истиқболли ва жадал ривожланаётган йўналишлардан биридир. Унинг ёрдамида компьютерлар катта ҳажмдаги маълумотларни таҳлил қилиш, мураккаб вазифаларни бажариш ва мустақил қарорлар қабул қилиш қобилиятига эга бўладилар. Бу эса бизнинг ҳаётимизнинг кўплаб соҳаларида янги имкониятлар яратиш ва самарадорликни оширишга олиб келади.
Машина ўрганиш (ML), сунъий интеллект, компьютерлар, маълумотлардан ўрганиш, ўз-ўзини такомиллаштириш, технология, аниқ дастурланмасдан, намуналар, қонуниятлар, янги билимлар, мустақил қарорлар, прогнозлар, назорат остида ўрганиш, назоратсиз ўрганиш, мустаҳкамловчи ўрганиш, кириш маълумотлари, тўғри жавоблар, чиқиш маълумотлари, яширин намуналар, гуруҳлар, муҳит, ҳаракат, мукофот, жазо, стратегия.
